Van 2018 tot en met 2022 zijn ruim 352 duizend nieuwe woningen gebouwd, waarvan bijna 181 duizend koopwoningen en 169 duizend huurwoningen. Dat zijn vooral private huurwoningen geweest. In 2022 werden er meer dan 25.000 private huurwoningen gebouwd terwijl corporaties de 15.000 nog niet aantikten.  Corporaties hebben beloofd vanaf 2027 30.000 woningen per jaar te bouwen.

Aandeel corporatiewoningen neemt af

Ondanks het grote tekort aan betaalbare huurwoningen neemt het aandeel corporatiewoningen in de totale woningvoorraad al jaren af. De Autoriteit Woningcorporaties zegt dat het aandeel corporatiewoningen gemiddeld op 26,9% ligt. Begin jaren negentig was het aandeel corporatiewoningen nog ruim boven de veertig procent. Een nieuwe wet zou moeten zorgen voor meer sociale huurwoningen en meer regie op de nieuwbouw. Maar deze Wet regie volkshuisvesting levert op beide vlakken niet, waardoor het aandeel sociale huurwoningen nog verder achteruit zal hollen.

Minister wil te weinig sociale huur bouwen

In de Wet regie volkshuisvesting wil minister Keijzer dat er regionaal minimaal 30% sociale huur wordt bijgebouwd door gemeenten die onder het landelijke gemiddelde scoren. Dat is veel te weinig, aangezien gemeenten met weinig sociale huur zo nooit boven de 30% sociale huur op de totale woningvoorraad uit gaan komen. 

Sloop, verkoop en liberalisatie blijven doorgaan

Met 30% sociale huur in de nieuwbouw wordt onvoldoende sociale huur gebouwd. De verwachte netto toename zal dan te weinig zijn om het aandeel sociale huurwoningen te laten groeien. Dit komt omdat er ook nog steeds sociale huurwoningen worden verkocht, gesloopt of geliberaliseerd. Zo zorgt de wet van Keijzer voor minder betaalbare woningen. Bovendien  krijgt niet elke gemeente de taak minimaal 30% sociale huur te bouwen waardoor het zelfs maar de vraag is of dit wel wordt gehaald.

Geen regie, maar regionale onduidelijkheid

Als klein slot op de deur moeten de nieuwbouwplannen van gemeenten regionaal qua sociale huurwoningen wel optellen tot 30% van de nieuwbouw. De minister heeft echter geen duidelijke manier om dit te garanderen. Dat zal dus leiden tot vertraging en zorgt ervoor dat gemeenten die weinig aan sociale huur willen doen, dat ook niet zullen doen. Terwijl de wet daar nu juist voor was bedoeld. De wet garandeert dus onvoldoende betaalbare woningen én komt niet met de beloofde regie.

Ook flexwoningen tellen mee als sociale huur

Flexwoningen die maximaal 15 jaar op een plek staan tellen in de regiewet ook mee als sociale huur. Dat betekent dat het tekort aan betaalbare huurwoningen in een gemeente makkelijk weer kan oplopen als tijdelijke woningen daar verdwijnen.

Tweede Kamer binnenkort aan zet

Met de Wet regie volkshuisvesting zoals de minister die naar de Kamer heeft gestuurd wordt het tekort aan corporatiewoningen niet opgelost. Het aandeel sociale huur, betaalbaar voor lage en middeninkomens, zal zo nog verder afnemen. De beleidsdoelstelling dat elke gemeente minimaal 30% sociale huur als totaal van het woningaanbod dient te hebben is hiermee onhaalbaar. De ambities voor nieuwbouw van sociale huur in de regiewet moet dus omhoog. En niet de regio’s, maar de gemeenten moeten verantwoordelijk zijn voor groei van de sociale voorraad. De Tweede Kamer zal de wet binnenkort behandelen.