De Speciale Rapporteur voor het recht op huisvesting van de Verenigde Naties, mr. Balakrishnan Rajagopal, komt op officieel werkbezoek naar Nederland van 9 tot 20 juni. Hij vraagt iedereen om tot 20 mei informatie aan te leveren om zijn bezoek voor te bereiden.
Rajagopal komt naar Nederland op uitnodiging van de Nederlandse autoriteiten. Die uitnodiging is een gevolg van de uiterst kritische ‘Officiële mededeling’(externe link) die Rajagopal en nog vier andere Speciale rapporteurs van de VN juni vorig jaar schreven over het woonbeleid in Rotterdam.
Potentiële schending van het recht op huisvesting
Het verminderen van de betaalbare woningvoorraad, terwijl sprake is van woningnood, armoede en een groot aantal dak- en thuislozen in Rotterdam en Nederland, leidt tot een potentiële schending van het recht op huisvesting, schreven de VN-Rapporteurs. Zij vrezen dat de plannen van Rotterdam om 13.500 sociale woningen te slopen en liberaliseren zal leiden tot meer armoede en dakloosheid.
Discriminatie
Ook waren de rapporteurs duidelijk over de Rotterdamwet: die is discriminerend. Discriminatie vermoedden de VN-rapporteurs ook bij de herstructurering van de Tweebosbuurt. Gegeven de bevolkingssamenstelling van deze en andere wijken in Rotterdam-Zuid, kan de vermindering van de betaalbare woningvoorraad in dit gebied resulteren in discriminatie van mensen met een migratieachtergrond. Daarnaast werd het recht op zeggenschap geschonden: de Tweebosbuurtbewoners hebben niet mee mogen praten over de plannen voor hun buurt.
Stop op activiteiten
De vijf VN rapporteurs riepen de Nederlandse autoriteiten op om alle uitvoering van het woonbeleid te pauzeren en eerst onderzoek te doen naar potentiële mensenrechtenschending. Dat is niet gebeurd. De huisuitzettingen en sloop van de Tweebosbuurt gingen onverminderd door. Wel kondigde de Rotterdamse wethouder wonen Kurvers naderhand aan te gaan werken aan een Stedelijk Sociaal Statuut(externe link) voor herstructurering en meer participatie te willen voor bewoners middels ‘Stadsvernieuwing 2.0’.
Rijksoverheid betrokken bij Rotterdam-Zuid
Via het Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ) is ook de Rijksoverheid betrokken bij het Rotterdamse woonbeleid. De Nederlandse autoriteiten kregen slechts een paar keer eerder een officiële mededeling van een Speciale Rapporteur over huisvesting. In 2014 en 2016 omdat de Nederlandse overheid faalde om noodhulp te bieden aan asielzoekers. En in 2019 naar aanleiding van het hoge aantal dak- en thuislozen in Nederland.
Onafhankelijke deskundige
De speciale rapporteur is een onafhankelijke deskundige die is aangesteld door de VN-Mensenrechtenraad en die regelmatig landenbezoeken aflegt om verslag uit te brengen over mensenrechtenkwesties. Het bezoek aan Nederland zal het eerste landenbezoek zijn van mr. Rajagopal. Hoewel hij in 2020 is aangesteld, kon hij door corona nog niet eerder op pad. Aan het einde van het landenbezoek presenteert de speciale rapporteur een gedetailleerde verklaring van zijn eerste bevindingen. Vervolgens dient hij een eindrapport in bij de VN-Mensenrechtenraad in Genève.
Input aanleveren tot 20 mei
De VN rapporteur nodigt actieve huurders en woningzoekenden, activisten, academici en andere bij wonen betrokken instanties uit om in maximaal 2.000 woorden input te geven zodat hij zijn landenbezoek goed kan voorbereiden en de tien dagen in Nederland nuttig kan besteden. Aanleveren van informatie(externe link) kan tot 20 mei. Gevraagd wordt de informatie in het Engels (of Frans of Russisch) aan te leveren. Een optie is een tekst in het Nederlands voor te bereiden en deze via Google translate(externe link) te vertalen.